Chỉ vài ngàn đồng/chiếc, những hộp bánh trung thu đủ loại sắc, hương vị được quảng cáo nhan nhản trên các trang mạng xã hội đang tiềm ẩn nguy cơ đe dọa sức khỏe người dùng.
Vài nghìn đồng/chiếc, hạn sử dụng vài tháng
Dù hơn 1 tháng nữa mới đến Tết Trung thu nhưng thị trường bánh trung thu đã khá sôi động. Đặc biệt, năm nay xuất hiện thêm một số loại bánh trung thu dẻo mini có xuất xứ từ Trung Quốc với giá chỉ 2.000 - 5.000 đồng/cái được bán trôi nổi trên đầy chợ mạng, trong đó có nhiều chủng loại mới hút khách.
Bánh được bán với giá 99.000 đồng/kg (25 cái), đủ loại mẫu mã, có nhiều vị tùy khách lựa chọn. Tính lẻ khoảng 4000 đồng/chiếc. Nếu lấy sỉ, bánh này có giá chỉ khoảng 50.000 đồng/kg, tức chỉ khoảng 2000 đồng/cái. Theo giới buôn, toàn bộ các loại bánh mini dẻo nêu trên là hàng từ Trung Quốc. Thời gian bảo quản của chúng lên đến 4 tháng. Điều này khiến dân làm bánh chuyên nghiệp cũng như người tiêu dùng lo ngại về an toàn thực phẩm.
Không chỉ năm nay thị trường bánh trung thu mới xuất hiện bánh giá rẻ từ Trung Quốc. Các loại bánh giá rẻ này năm nào cũng xuất hiện, mỗi năm có một kiểu mẫu mã khác nhau.
Bánh trung thu siêu rẻ "làm mưa làm gió" thị trường trước thềm Trung thu sắp đến.
TS Từ Ngữ, Hội Dinh dưỡng Việt Nam cho biết, để làm bánh phải có quy trình từ bột, nhân, khuôn, nướng... Đặc biệt là vấn đề vệ sinh, nếu thực hiện đúng các quy trình thì đòi hỏi phải đầu tư lớn. Muốn giá rẻ thì quy trình phải thay đổi và nguyên liệu cũng phải rất rẻ. Quan sát những chiếc bánh trung thu giá rẻ này thì thấy phần nhân của chúng không rõ ràng.
"Đáng lẽ nhân bánh phải thể hiện rõ ràng chúng là nguyên liệu gì, trứng muối, dăm bông, lạp xưởng hay đậu xanh… Còn loại bánh này không nhìn thấy nhân do đã được làm nhuyễn ra. Nguy hiểm là chúng ta không biết nó là cái gì", TS Từ Ngữ nói.
Với mức giá rẻ đến khó tin như vậy thì TS Từ Ngữ cho rằng, nhiều khả năng bánh được làm từ thực phẩm "rác". Đó là thực phẩm lưu cữu lâu ngày để trong các tủ lạnh với nhiệt độ đến -20 hoặc -30 độ C, đã hết hạn sử dụng có giá thành rất rẻ.
Nếu dùng từ nguyên liệu là thực phẩm "rác" thì vì sao bánh lại rất thơm ngon, nhiều người ưa thích? TS Từ Ngữ lý giải: Đó chính là phụ gia. Phụ gia làm mất đi mùi vị của thực phẩm làm bánh và họ đưa một loại hương vị gần giống với thực phẩm vào, nhất là trẻ em thích hương vị đó. Thành ra hàng này được nhiều người mua.
Dù ăn bánh này không tạo ra ngộ độc cấp như tiêu chảy, nôn mửa, nhưng có ảnh hưởng lâu dài hay không thì không ai biết được, đặc biệt là những phụ gia, thực phẩm "rác" tác động lên gan, thận, đường tiêu hóa có thể gây ra những bệnh mãn tính như xơ gan, có thể là ung thư gan. Nguy hiểm nhất là người ăn không nhận biết được ngay lập tức tác hại nhưng hậu quả lại khôn lường.
Cảnh giác với cả bánh trung thu tự làm
Lo ngại bánh trung thu có chất bảo quản, nhiều người chọn mua bánh handmade (bánh tự làm). PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học - Công nghệ Thực phẩm cho biết, thời hạn sử dụng của bánh trung thu không nhiều, chỉ khoảng từ 1-2 tháng. Hạn sử dụng của bánh trung thu thường ngắn do nguyên liệu là những thực phẩm dễ bị ôi thiu nếu không có chất bảo quản.
Bánh trung thu truyền thống với các loại nguyên liệu như dăm bông, lạp xưởng, hạt sen, hạt dưa, mỡ, đường… lại càng khó bảo quản, dễ bị ô nhiễm và cũng là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật sinh sôi phát triển. Thế nhưng, có những chiếc bánh để vài tháng không hỏng phải đặt dấu hỏi về chất bảo quản.
Với bánh tự làm, thời gian sử dụng tốt nhất là 5-7 ngày (bánh nướng) và 3-5 ngày (bánh dẻo). Bánh do các doanh nghiệp sản xuất có hạn dùng 1-1,5 tháng kể từ ngày sản xuất. Nếu bảo quản không tốt và trưng ngoài nắng, hạn sử dụng còn rút ngắn hơn. Bởi với những nguyên liệu này, dù có làm đúng quy trình, tránh được vi sinh vật xâm nhập thì bánh Trung thu cũng khó có thể bảo quản đến vài tháng với những nguyên liệu đó, nếu không sử dụng chất bảo quản.
Bánh trung thu tự làm có ưu điểm là yên tâm về nguyên liệu, nhưng trong quá trình chế biến, vi sinh vật rất dễ xâm nhập nếu không được thực hiện đúng cách. Với loại bánh trung thu để cả năm không bị mốc hỏng thì chắc chắn khả năng là nhà sản xuất đã sử dụng chất bảo quản để giữ bánh lâu thiu.
Theo các chuyên gia, về cảm quan, bánh trung thu ngon, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thường có mặt bánh vàng đều, da bánh mỏng, nhân khi cắt ra không bị vụn.
Nên mua bánh trung thu ở các cơ sở có tên tuổi đã có sự giám sát, kiểm tra của cơ quan y tế và phải xem xét kỹ nhãn mác của bánh phải ghi đầy đủ ngày sản xuất, thời hạn sử dụng. Bánh trung thu để lâu hoặc ở môi trường nóng, ẩm rất dễ bị mốc, hư hỏng nên cũng phải kiểm tra trước khi mua dù thời hạn sử dụng vẫn còn.
Không mua, không sử dụng bánh trung thu không nhãn mác. Chỉ ăn bánh không bị dập nát biến dạng, bao bì không rách nát, không có màu sắc khác thường, không bị thiu, ẩm mốc, hư hỏng và không có mùi khác lạ.
Được biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành bộ tiêu chuẩn về bánh trung thu trong đó quy định các chỉ tiêu cảm quan, độ ẩm, chỉ tiêu dinh dưỡng (chất béo, đường), tro không tan trong axit, trị số peroxit, một số độc tố vi nấm và vi sinh vật.
Các vi sinh vật và độc tố từ vi sinh vật (chủ yếu là độc tố vi nấm) là các mối nguy hiện hữu trong sản phẩm bánh nướng, bánh dẻo, các vụ ngộ độc bánh qua thống kê và xét nghiệm đều từ các nguyên nhân này. Các nguyên liệu chế biến bánh theo Luật An toàn thực phẩm đều phải đảm bảo các chỉ tiêu an toàn thực phẩm, bao gồm cả kim loại nặng.
Người dùng nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, chất lượng được đảm bảo thể hiện qua việc có thương hiệu, thời hạn sử dụng, chỉ tiêu dinh dưỡng, chỉ tiêu liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm ghi trên nhãn theo quy định. Đối với bánh mua bán trực tuyến, người mua càng cần phải cân nhắc lựa chọn bởi rủi ro rất lớn. Để chọn được loại bánh trung thu đảm bảo chất lượng thì nên tránh các yếu tố nêu trên.
Tự làm bánh trung thu tại nhà
Nguyên liệu làm Bánh Trung Thu nhân đậu xanh trứng muối
Bột mì đa dụng 255 gr
Đậu xanh 240 gr
Nước đường bánh nướng 160 gr
Nước tro tàu 8 ml
Đường cát 240 gr
Trứng muối 7 quả
Lòng đỏ trứng gà 1 cái
Sữa tươi không đường 1 muỗng canh
Dầu ăn 116 ml
Dầu mè 1 ít
Rượu trắng 1 ít(để rửa trứng muối)
Nước 845 ml
Dụng cụ thực hiện
Nồi chiên không dầu, chảo chống dính, nồi, máy xay sinh tố, khuôn bánh 200gr,...
Cách chế biến Bánh Trung Thu nhân đậu xanh trứng muối
1. Ngâm và nấu đậu xay
Vo sạch 240gr đậu xanh, sau đó ngâm từ 4 - 6 tiếng cho mềm.
Chắt bỏ phần nước ngâm, cho đậu xanh vào nồi cùng 1/2 muỗng cà phê muối, 800ml nước. Nấu đậu trên lửa vừa trong vòng 15 phút.
Sau đó, bạn cho vào thêm 240gr đường, khuấy đều rồi đậy nắp nấu đậu thêm 5 phút nữa cho gần cạn nước.
2. Sên nhân đậu xanh
Cho phần đậu xanh đã nấu chín vào máy xay sinh tố rồi xay nhuyễn mịn.
Bắc chảo lên bếp, cho vào đậu xanh đã xay rồi khuấy đều trên lửa nhỏ. Tiếp theo, cho từ từ 4 muỗng canh dầu ăn vào chảo (mỗi lần cho 2 muỗng), rồi khuấy đều để hỗn hợp hòa quyện.
Hòa tan 1.5 muỗng canh bột mì cùng 3 muỗng canh nước. Cho từ từ hỗn hợp bột vào chảo rồi tiếp tục sên đến khi nhân tạo thành khối dẻo mịn, không dính chảo và không bị chảy xệ là được.
3. Tạo màu và bọc nhân
Chia phần nhân đậu xanh làm 3 phần với 3 kích thước từ lớn tới nhỏ.
Tạo 1 lỗ hổng ở giữa 2 phần nhân lớn. Đối với viên nhân lớn nhất, bạn cho vào 5gr bột trà xanh, viên nhân thứ 2 thì cho vào 5gr bột cacao. Dùng tay nhào đến khi nhân hòa quyện với phần bột khô.
Dùng dao chia mỗi viên nhân thành 6 phần bằng nhau rồi vo tròn.
Kế tiếp, miết dẹt phần nhân cacao, cho viên nhân đậu xanh vào rồi túm kín lại và vo tròn.
Tiếp theo, miết dẹt nhân trà xanh, cho viên nhân cacao đậu xanh ban nảy vào giữa rồi túm kín lại, vo tròn là hoàn tất. Làm tương tự như trên đến khi hết số nhân còn lại.
3a. Trộn bột bánh
Rây mịn 240gr bột mì vào tô, sau đó cho vào thêm 160gr nước đường, 30ml dầu ăn, 20gr bơ đậu phộng, 1 lòng đỏ trứng gà.
Dùng máy đánh trứng để trộn hỗn hợp cho hòa quyện với nhau, sau đó dùng phới dẹt nén gọn lại để tạo thành khối đồng nhất.
Cho vào tô mới 160gr nước đường bánh nướng, 56ml dầu ăn, 8ml nước tro tàu rồi khuấy đều.
Tiếp theo, rây mịn 240gr bột mì vào hỗn hợp nước đường và tiếp tục trộn cho nguyên liệu kết dính với nhau.
Kế đến, dùng tay nhào bột đến khi tạo thành khối đồng nhất, dẻo mịn, không dính tay là đạt. Cuối cùng, bọc kín tô bột và để nghỉ 1 tiếng.
Cuối cùng, cho nhân ra tô và để nguội.
5. Đóng bánh
Chia vỏ bánh và nhân theo tỉ lệ 66gr vỏ bánh : 135gr nhân bánh (đã bao gồm trứng muối) và vo tròn.
Dùng ngón cái ấn vào giữa viên đậu xanh, sau đó bạn cho 1 quả trứng muối vào rồi túm kín nhân lại.
Tiếp theo, dùng cây cán mỏng bột vỏ bánh, cho nhân vào giữa rồi túm kín lại, vo tròn.
Áo khuôn với 1 lớp dầu ăn, cho bánh vào trong rồi dùng tay ấn mạnh để bánh dàn đều khuôn. Sau đó, ấn mạnh phần lò xo, giữ yên trong 10 giây để tạo hình cho bánh.
6. Nướng bánh
Làm nóng nồi chiên không dầu trước ở 200 độ C trong 15 phút.
Xếp bánh lên khay có lót sẵn giấy nến, sau đó xịt phun sương nước lên mặt bánh. Nướng lần 1 ở 145 độ C trong 5 phút. Sau 5 phút, lấy bánh ra để nguội hẳn.
Khuấy tan 1 lòng đỏ trứng gà cùng 1 muỗng canh sữa tươi không đường. Phết lớp mỏng hỗn hợp trứng lên mặt bánh đã để nguội và nướng lần 2 ở 145 độ C từ 5 - 7 phút.
Sau lần nướng thứ 2, bạn trở mặt bánh lại và nướng lần 3 thêm 5 phút nữa ở 145 độ C là hoàn tất.
7. Thành phẩm
Bánh trung thu nhân đậu xanh trứng muối có lớp vỏ thơm, mềm tan trong miệng đan xen cùng nhân bánh ngọt vừa, bùi bùi, trứng muối thì mằn mặn, uống kèm với trà nóng sẽ càng thơm ngon hơn.
Theo Sức khỏe và đời sống